Το Facebook έφτασε τους 300.000.000 χρήστες και, όπως ανακοίνωσε ο ιδρυτής αυτής της υπηρεσίας κοινωνικής δικτύωσης, είναι πια σε θέση να καλύψει τα έξοδά του, αλλά δεν έχει κατορθώσει ακόμα να περάσει στην κερδοφορία.  (πηγή in.gr)

Το θέμα, μπορεί να μη γίνεται άμεσα αντιληπτό, αλλά εκτός από το Facebook, αφορά κι εμάς. Μας εισαγάγει στα διλήμματα και τις επιλογές που κάνουν τα διαδικτυακά μέσα για να εξασφαλίσουν τη χρηματοδότησή τους. Επιλογές, οι επιπτώσεις των οποίων θα επηρεάσουν αναπόφευκτα και τη σχέση τους με τους χρήστες.

Πολύς κόσμος έχει τη λανθασμένη εντύπωση ότι ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών σε έναν ιστότοπο ή των χρηστών μίας υπηρεσίας στο διαδίκτυο, εξασφαλίζει στα διαδικτυακά μέσα εύκολη και υψηλή κερδοφορία.

Αλλά αν 300.000.000 χρήστες δεν είναι αρκετοί για να κάνουν το Facebook κερδοφόρο, τότε τι θα πρέπει να προσδοκούν οι υπόλοιποι διαδικτυακοί τόποι;

Είναι αλήθεια πως η εντυπωσιακά γρήγορη στροφή του κόσμου προς τις υπηρεσίες διαδικτύου δεν άφησε τα απαιτούμενα χρονικά περιθώρια για την ομαλή αναπροσαρμογή της διαφημιστικής αγοράς στη νέα κατάσταση που δημιουργήθηκε στα μέσα ενημέρωσης, επιμόρφωσης και ψυχαγωγίας.

Υπάρχουν αυτή τη στιγμή στη χώρα μας χιλιάδες ιστότοποι πολύ πιο επιτυχημένοι (με την αγοραία εκδοχή) από πολλά περιοδικά, εφημερίδες και ραδιόφωνα, αφού προσελκύουν εκατονταπλάσιους ή χιλιαπλάσιους χρήστες σε σχέση με τους αναγνώστες και τους ακροατές αυτών των μέσων. Αν όμως συγκρίνει κάποιος τα έσοδά τους, θα δει πως τα παραδοσιακά μέσα απορροφούν ακόμα και σήμερα σχεδόν το σύνολο ή έστω τη μερίδα του λέοντος των κεφαλαίων που ξοδεύονται για διαφήμιση.

Ο λόγος είναι προφανής. Οι μεν διαφημιστές δεν έχουν αναπτύξει ακόμα τα κατάλληλα εργαλεία για να μπορέσουν να παρακολουθήσουν τις μετακινήσεις των ανθρώπων μεταξύ των μέσων και τις αλλαγές στη συμπεριφορά τους, οι δε διαφημιζόμενοι νοιώθουν ακόμα σιγουριά στις επί δεκαετίες ριζωμένες συνήθειές τους και εξακολουθούν να επενδύουν τα διαφημιστικά τους κεφάλαια με τον ίδιο τρόπο, στα ίδια μέσα, σαν να μην έχει αλλάξει τίποτα την τελευταία δεκαετία.

Σαν να μην υφίσταται το διαδίκτυο και να μη συντελούνται εντυπωσιακές ανακατατάξεις.

Το να βλέπουν οι υπεύθυνοι των διαδικτυακών μέσων την εντυπωσιακή αύξηση των χρηστών τους, αφενός τους χαροποιεί, αφετέρου τους προβληματίζει, γιατί αυτή η αύξηση δεν έρχεται μόνη της.

Όποια κι αν είναι η φυσιογνωμία ενός διαδικτυακού μέσου, είτε η δημιουργία περιεχομένου, είτε η προσφορά υπηρεσιών, η αύξηση της ζήτησης οδηγεί αναπόφευκτα στην αύξηση των λειτουργικών εξόδων και των αναγκών για νέα επενδυτικά κεφάλαια.

Αν το διαδικτυακό μέσο δεν έχει τα εργαλεία ή δεν επιδείξει την αναγκαία αποτελεσματικότητα στο να εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση της ανάπτυξής του, κινδυνεύει να μην αξιοποιήσει το ρεύμα που το ίδιο δημιούργησε για τον εαυτό του, μη μπορώντας να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση των υπηρεσιών του, μειώνοντας την ποιότητά τους και υστερώντας στην υλοποίηση των επόμενων στόχων του.

Από αυτή την κατάσταση ανισορροπίας μεταξύ της απήχησης των διαδικτυακών μέσων και των διαφημιστικών τους εσόδων,  επηρεάζονται και οι διαφημιζόμενοι αλλά και οι χρήστες των διαδικτυακών μέσων.

Τα διαδικτυακά μέσα είναι αναγκασμένα να κινηθούν προς την κατεύθυνση του να πάρουν το μερίδιο που τους αναλογεί, αλλά η έκρηξη του αριθμού των διαδικτυακών μέσων δυσχεραίνει τη συμμετοχή τους στη μοιρασιά των διαφημιστικών εσόδων και μειώνει δραστικά το μερίδιό τους. Είναι αναμενόμενο ότι με την πάροδο του χρόνου η κατάσταση θα εξομαλυνθεί, αλλά στο διαδίκτυο κανείς δεν μπορεί να περιμένει.

Οι διαφημιζόμενοι είναι χαμένοι γιατί εξακολουθούν να δαπανούν τα χρήματά τους με όλο και λιγότερη αποτελεσματικότητα, αφού οι καταναλωτές έχουν αλλάξει τις συνήθειές τους και προτιμούν να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στο διαδίκτυο, σε βάρος του χρόνου που αφιερώνουν στα υπόλοιπα μέσα ενημέρωσης. Δεν είναι σοφό να επιμένεις στις διαφημιστικές πρακτικές των περασμένων δεκαετιών, γιατί είναι σαν να εξακολουθείς να ταΐζεις την ίδια κότα παρόλο που γέρασε, τα αυγά της είναι είναι όλο και πιο λίγα, όλο και πιο μικρά και τα γεννάει σε πιο αραιά χρονικά διαστήματα.

Όσον αφορά όλους εμάς τους χρήστες των διαδικτυακών μέσων, έχει μεγάλη σημασία το πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση στη διαφήμιση στο διαδίκτυο, γιατί τα μέσα αν δεν μπορούν να αντλήσουν τα κεφάλαια που χρειάζονται από τη διαφημιστική αγορά, έχουν να διαλέξουν ανάμεσα στο να τα ζητήσουν από τους χρήστες τους ή να περικόψουν τα λειτουργικά τους έξοδα και τα επενδυτικά τους σχέδια ως εκεί που φτάνει το πάπλωμα των εσόδων τους.

Ο κίνδυνος για τους χρήστες του διαδικτύου είναι να περάσουν από το στάδιο της απόλυτα ελεύθερης πρόσβασης και χρήσης του διαδικτυακού περιεχομένου, στο στάδιο του window shopping, δηλαδή του να περιφέρονται μπροστά από ελκυστικό διαδικτυακό περιεχόμενο και υπηρεσίες, αλλά να είναι αναγκασμένοι να πληρώνουν για να τους επιτρέπεται να μπουν μέσα και να το χρησιμοποιήσουν, κάτι που αλλάζει κατά πολύ την εικόνα του διαδικτύου, όπως το γνωρίσαμε μέχρι σήμερα και μας άρεσε πολύ.