Το ADSL ( Asymmetric Digital Subscriber Line ) είναι ένα είδος γραμμής που υποστηρίζει την ασύμμετρη ψηφιακή μεταφορά δεδομένων, μέσω των χάλκινων συρμάτων του τηλεπικοινωνιακού δικτύου.

Είναι μία μορφή της τηλεπικοινωνιακής τεχνολογίας DSL. 

Το ADSL λέγεται ασύμμετρo, επειδή τo χαρακτηρίζει η ταχύτερη μεταφορά δεδομένων προς τη μία κατεύθυνση της γραμμής, έναντι της άλλης κατεύθυνσης. Συγκεκριμένα η μεταφορά δεδομένων είναι ταχύτερη από το διαδίκτυο προς τον χρήστη (download) και πιο αργή από τον χρήστη προς το διαδίκτυο (upload).

Οι ταχύτητες που επιτυγχάνονται διαφέρουν ανάλογα με την υποδομή του κάθε δικτύου και τις αποστάσεις του τελικού χρήστη από τον τοπικό κόμβο (η ταχύτητα πέφτει κατά μήκος της γραμμής). Ενδεικτικά κυμαίνονται από 256 Κbit/s ως 8 Mbit/s (downstream rate) και  από 64 Κbits/s ως 1024 Κbits/s (upstream rate) για απόσταση περίπου 1,5 km από τον κόμβο.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας έχουν κάνει την εμφάνισή τους το ADSL2 και το ADSL2+ όπου οι ταχύτητες είναι ακόμα μεγαλύτερες.

Βασικό πλεονέκτημα του ΑDSL είναι το ότι δεν χρειάζεται νέα καλωδίωση στο σπίτι ή στο γραφείο του χρήστη, γιατί χρησιμοποιεί τις ήδη υπάρχουσες τηλεφωνικές γραμμές, μόνο που το δίκτυο της περιοχής θα πρέπει να έχει αναβαθμιστεί για να μπορέσει να σας προσφέρει υπηρεσίες ADSL. 

Θα εξηγήσουμε παρακάτω γιατί χρειάζεται αυτό.

Μία συμβατική τηλεφωνική γραμμή αποτελείται από ένα ζευγάρι χάλκινων συρμάτων που μπαίνουν σε κάθε διαμέρισμα (τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας ο ΟΤΕ εγκαθιστά διπλές γραμμές, βάζοντας 2 τέτοια ζευγάρια καλωδίων σε κάθε διαμέρισμα).

Αυτό το ζευγάρι χάλκινων καλωδίων μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από το να επιτρέπει στη φωνή να ταξιδεύει ταυτόχρονα και προς τις δύο κατευθύνσεις της τηλεφωνικής γραμμής.

Με άλλα λόγια, τα χάλκινα καλώδια έχουν πολύ περισσότερο διαθέσιμο "χώρο" από αυτόν που χρησιμοποιεί η συνομιλία. Δηλαδή, μπορούν να μεταφέρουν σήματα πολύ ευρύτερου φάσματος συχνοτήτων (bandwidth) από αυτόν που καταλαμβάνει η ανθρώπινη φωνή.

Το φάσμα των συχνοτήτων που μπορεί να μεταφέρει το χάλκινο σύρμα ξεκινάει από το 0 και φθάνει ως μερικά εκατομμύρια Hertz (MHz), ενώ η ανθρώπινη φωνή μεταφέρεται σε ένα φάσμα συχνοτήτων από 0 ως 3.400 Hertz, δηλαδή καταλαμβάνει ένα πολύ μικρό μέρος των διαθέσιμων συχνοτήτων.

Το DSL αξιοποιεί αυτή την έξτρα χωρητικότητα μεταφοράς σημάτων και άλλων συχνοτήτων, για να μεταφέρει μέσα από αυτά τα καλώδια δεδομένα, χωρίς να παρεμβάλεται (αφού το κάνει χρησιμοποιώντας γειτονικές συχνότητες) στην ικανότητα της γραμμής να μεταφέρει ταυτοχρόνως και τη συνομιλία. 

Γι' αυτό το λόγο μπορούμε πάνω στην ίδια γραμμή να είμαστε διαρκώς συνδεδεμένοι με το διαδίκτυο και να τηλεφωνούμε.

Σκεφθείτε ότι το υπάρχον τηλεπικοινωνιακό δίκτυο με τα χάλκινα καλώδια στηνόταν επί πολλές δεκαετίες.

Όλα αυτά τα χρόνια, ο ΟΤΕ κάνοντας μόνο μεταφορά φωνής μέσω των καλωδίων, δηλαδή περιορίζοντας τις συχνότητες που έπρεπε να μεταφερθούν, μπορούσε να πακετάρει ένα μεγάλο αριθμό καλωδίων σε μεγάλες δέσμες, που καταλάμβαναν λιγότερο χώρο και ήσαν πιο οικονομικές, χωρίς να ανησυχεί για την ανάπτυξη θορύβου και παρεμβολών λόγω αυτής της γειτνίασης.

Τα τελευταία χρόνια όμως, με την σταδιακή αναβάθμιση του δικτύου κάθε περιοχής, (αλλαγή του πάχους των καλωδίων, καλύτερη μόνωση, αλλαγή στις δέσμες και βελτίωση των συνδέσεων) και τη μεταφορά ψηφιακού αντί  αναλογικού σήματος, μπορεί πλέον να αυξήσει το εύρος των χρησιμοποιούμενων συχνοτήτων κάθε γραμμής, χωρίς προβλήματα, ώστε να μπορεί να κάνει ταυτόχρονα κι άλλου είδους μεταφορές, εκτός από τη φωνή.

Το εάν το δίκτυο μίας περιοχής έχει αναβαθμιστεί, καθορίζει το εάν το DSL είναι διαθέσιμο σε αυτή την περιοχή. Αν ενδιαφέρεστε, θα πρέπει να ρωτήσετε τον ΟΤΕ, αν το δίκτυο της δικής σας περιοχής έχει ήδη αναβαθμιστεί ή θα πρέπει να περιμένετε.

Τα περισσότερα σπίτια και οι μικρές επιχειρήσεις που περνούν στο DSL κάνουν χρήση του Ασύμμετρου DSL, ακριβώς επειδή είτε κοιτάζουν, είτε κατεβάζουν πολύ περισσότερες πληροφορίες από το διαδίκτυο, από όσες ανεβάζουν κι έτσι το γεγονός ότι η ταχύτητα καθόδου των δεδομένων είναι 3-4 φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα ανόδου, αυτό μάλλον τους βολεύει παρά τους ενοχλεί.

Υπάρχουν κι άλλες μορφές DSL, όπως το VDSL (Very high bit-rate DSL) που είναι πολύ πιο γρήγορο αλλά δουλεύει σε πολύ μικρές αποστάσεις, το SDSL (Symmetric DSL), που δεν μπορείτε να τηλεφωνείτε ταυτόχρονα αλλά έχετε ίση ταχύτητα κατεβάσματος/ανεβάσματος και το RADSL (Rate-Adaptive DSL) που είναι μία παραλλαγή του DSL στην οποία το μόντεμ μπορεί να ρυθμίσει την ταχύτητα σύνδεσης ανάλογα με το μήκος και την ποιότητα της γραμμής.

Όπως είπαμε, το ADSL είναι μία τεχνολογία που επηρεάζεται από την απόσταση. Όσο πιο μακριά βρισκόσαστε από τον τοπικό κόμβο, η ποιότητα του σήματος και η ταχύτητα της σύνδεσης πέφτουν. Το όριο της υπηρεσίας ADSL είναι τα 5.460 μέτρα.

Για λόγους ποιότητας βέβαια κάθε εταιρεία παροχής κυκλωμάτων ADSL έχει μειώσει αυτό το όριο σε άλλοτε άλλο βαθμό και υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους.

Αν είστε στις πιο ακραίες των αποστάσεων από τον τοπικό κόμβο, μπορεί να δείτε ταχύτητες πολύ πιο χαμηλές από τις υποσχόμενες και αντιστρόφως.

Μπορεί να αναρωτηθεί κάποιος γιατί η ποιότητα και η ένταση της φωνής όταν μιλάμε στο τηλέφωνο, δεν μειώνεται ανάλογα με την απόσταση. Η απάντηση είναι ότι με ειδικό τρόπο γίνεται ενίσχυση του σήματος της φωνής, αλλά αυτή η ενίσχυση δεν μπορεί να εφαρμοστεί και στο ADSL σήμα γιατί θα το παραμόρφωνε.

Ακόμα κι αν γνωρίζατε που βρίσκεται ο τοπικός σας κόμβος, το να μετρήσετε πάνω στο χάρτη τις αποστάσεις και να κάνετε εκτιμήσεις για την ποιότητα και την μέγιστη ταχύτητα που θα απολαμβάνατε, θα ήταν ανώφελο, γιατί δεν μπορείτε να γνωρίζετε το σχέδιο των διακλαδώσεων που υπάρχουν και αυξάνουν το μήκος της γραμμής από τον κόμβο ως το σπίτι ή το ιατρείο σας.

Τώρα πια οι εταιρείες παροχής συνδέσεων διαδικτύου (Internet Providers), προσφέρουν τον εξοπλισμό που θα χρειαστείτε για να αξιοποιήσετε το σύνολο των διαθέσιμων συχνοτήτων της τηλεφωνικής σας γραμμής, με τρόπο που μπορείτε να τον συνδέσετε μόνοι σας, χωρίς να χρειαστείτε την επίσκεψη τεχνικού και χωρίς να χρεωθείτε γι' αυτό.

Δύο είναι τα βασικά μέρη του απαιτούμενου εξοπλισμού για τη μετατροπή μίας απλής γραμμής σε γραμμή ADSL. 

Ένας διαχωριστής συχνοτήτων (splitter), με ενσωματωμένο ή ξεχωριστό φίλτρο, (χρειάζεται για να διαχωρίζει το φάσμα της συνομιλίας (0-4 ΚΗz) από τις υπόλοιπες συχνότητες, ώστε να μην υπάρχουν παρεμβολές από τη μεταφορά δεδομένων στο κανάλι της συνομιλίας) και ένα ειδικό μόντεμ το οποίο αντιλαμβάνεται και χρησιμοποιεί το σύνολο των διαθέσιμων συχνοτήτων της τηλεφωνικής γραμμής.

Τα μόντεμ αυτής της κατηγορίας μπορεί να είναι πολύ απλά και μαζί με το φίλτρο-διαχωριστή να χρεώνονται με ένα κόστος της τάξεως των 50-60€, ή να έχουν επιπλέον δυνατότητες δικτύου και το κόστος τους να πλησιάζει ή και να υπερβαίνει τα 300€.

Εκτός από το κόστος του φίλτρου-διαχωριστή και του μόντεμ, θα χρειαστεί να πληρώσετε για την ενεργοποίηση της ADSL γραμμής ένα τέλος που αυτή τη στιγμή είναι 35€.

Προς το παρόν (Νοέμβριος 2005), το ADSL συμφέρει όσους παραμένουν συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο από 45 ώρες και πάνω, το μήνα. Η χρέωση για την χρησιμοποίηση γραμμής ADSL (λέγεται και κύκλωμα ADSL), ξεκινάει από τα 16€ το μήνα και η τάση της είναι πτωτική.

Πρακτικά, σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα, δεν θα έχει νόημα να διατηρεί κάποιος απλή PSTN σύνδεση διαδικτύου και θα μπορεί να αξιοποιεί με μία ADSL γραμμή τα πλεονεκτήματα του γρήγορου internet, με τα ίδια ή λιγότερα χρήματα από αυτά που πληρώνει σήμερα.

Από κει και πέρα, όπως όλοι ξέρουμε, όσο πιο γρήγορη θέλουμε να είναι η ADSL σύνδεσή μας, θα χρειαστεί να πληρώνουμε μεγαλύτερη συνδρομή στον παροχέα του κυκλώματος. 

Πάντως επειδή ο μεγαλύτερος αριθμός χρηστών χρησιμοποιεί σήμερα απλές συνδέσεις PSTN, το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί μπορούν με τα ίδια χρήματα που πληρώνουν σήμερα (ή και με λιγότερα) να έχουν απεριόριστη, ως προς τον όγκο, μεταφορά δεδομένων και έως 8 φορές πιο γρήγορο internet με μία φτηνή ADSL σύνδεση των 384/128 Kbps.

Το μόνο που χρειάζεται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι η εφάπαξ καταβολή του κόστους εξοπλισμού και του τέλους ενεργοποίησης που συνολικά ξεκινούν από 95€.

Αν για παράδειγμα είστε συνδρομητής στην Otenet, θα πληρώσετε το ανωτέρω ποσό των 95€ και μετά, ανα δίμηνο, στο λογαριασμό του ΟΤΕ, θα βλέπετε να χρεώνεστε τα εξής:

1.  Πάγιο της τηλεφωνικής γραμμής (το πληρώνετε ήδη και είναι 24€)

2.  Πάγιο χρησιμοποίησης κυκλώματος ADSL (νέα χρέωση, είναι 32€ το δίμηνο, αντικαθιστά τη χρέωση ΕΠΑΚ που πληρώνατε μέχρι τώρα). Δείτε την ανάλυση του λογαριασμού σας για να συγκρίνετε τις χρεώσεις ΕΠΑΚ που συνήθως είχατε και του ADSL για να δείτε αν σας συμφέρει.

3.  Συνδρομή σύνδεσης στο διαδίκτυο (την πληρώνετε ήδη αλλά οι χρεώσεις διαφέρουν ανάλογα με τις ταχύτητες σύνδεσης, δείτε αν υπάρχει διαφορά και πόση)

Και φυσικά στο λογαριασμό σας θα υπάρχουν και οι χρεώσεις για τα τηλεφωνήματά σας.

Μετρήστε τα , αξιολογείστε τις διαφορές στις χρεώσεις, συνυπολογίστε το όφελος της γρήγορης περιήγησης και κατεβάσματος δεδομένων στον υπολογιστή σας, συν την διαθεσιμότητα της γραμμής για τηλεφωνήματα όσο είστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο και πάρτε τις αποφάσεις σας.